در عصر دیجیتال امروز، امنیت شبکه به مسئله مهمی تبدیل شده است که شرکت‌ها و افراد باید با آن روبرو شوند. با تکامل مداوم حملات شبکه، اقدامات امنیتی سنتی ناکافی شده‌اند. در این زمینه، سیستم تشخیص نفوذ (IDS) و سیستم پیشگیری از نفوذ (IPS) همانطور که روزنامه تایمز نیاز دارد، ظهور می‌کنند و به دو نگهبان اصلی در زمینه امنیت شبکه تبدیل می‌شوند. آنها ممکن است شبیه به نظر برسند، اما از نظر عملکرد و کاربرد بسیار متفاوت هستند. این مقاله به بررسی عمیق تفاوت‌های بین IDS و IPS می‌پردازد و این دو نگهبان امنیت شبکه را رمزگشایی می‌کند.
IDS: طلایه‌دار امنیت شبکه
۱. مفاهیم اولیه سیستم تشخیص نفوذ IDS (IDS)یک دستگاه یا نرم‌افزار امنیتی شبکه است که برای نظارت بر ترافیک شبکه و شناسایی فعالیت‌های مخرب یا تخلفات احتمالی طراحی شده است. با تجزیه و تحلیل بسته‌های شبکه، فایل‌های لاگ و سایر اطلاعات، IDS ترافیک غیرطبیعی را شناسایی کرده و به مدیران هشدار می‌دهد تا اقدامات متقابل مربوطه را انجام دهند. یک IDS را به عنوان یک دیده‌بان دقیق در نظر بگیرید که هر حرکتی را در شبکه زیر نظر دارد. هنگامی که رفتار مشکوکی در شبکه وجود دارد، IDS اولین کسی خواهد بود که آن را تشخیص داده و هشدار می‌دهد، اما اقدام فعالی انجام نخواهد داد. وظیفه آن "یافتن مشکلات" است، نه "حل آنها".
۲. نحوه‌ی عملکرد IDS نحوه‌ی عملکرد IDS عمدتاً به تکنیک‌های زیر متکی است:
تشخیص امضا:IDS یک پایگاه داده بزرگ از امضاها دارد که شامل امضاهای حملات شناخته شده است. IDS هنگامی که ترافیک شبکه با یک امضا در پایگاه داده مطابقت دارد، هشدار می‌دهد. این مانند استفاده پلیس از پایگاه داده اثر انگشت برای شناسایی مظنونین است، کارآمد اما وابسته به اطلاعات شناخته شده.
تشخیص ناهنجاری:IDS الگوهای رفتاری عادی شبکه را یاد می‌گیرد و به محض اینکه ترافیکی را پیدا کند که از الگوی عادی منحرف شده است، آن را به عنوان یک تهدید بالقوه در نظر می‌گیرد. به عنوان مثال، اگر کامپیوتر یک کارمند ناگهان حجم زیادی از داده‌ها را در اواخر شب ارسال کند، IDS ممکن است رفتار غیرعادی را علامت‌گذاری کند. این مانند یک نگهبان امنیتی باتجربه است که با فعالیت‌های روزانه محله آشنا است و به محض شناسایی ناهنجاری‌ها، هوشیار خواهد بود.
تحلیل پروتکل:IDS تجزیه و تحلیل عمیقی از پروتکل‌های شبکه انجام می‌دهد تا تشخیص دهد که آیا تخلف یا استفاده غیرعادی از پروتکل وجود دارد یا خیر. به عنوان مثال، اگر قالب پروتکل یک بسته خاص با استاندارد مطابقت نداشته باشد، IDS ممکن است آن را به عنوان یک حمله بالقوه در نظر بگیرد.
۳. مزایا و معایب
مزایای IDS:
نظارت بر زمان واقعی:IDS می‌تواند ترافیک شبکه را به صورت بلادرنگ رصد کند تا تهدیدات امنیتی را به موقع پیدا کند. مانند یک نگهبان بی‌خواب، همیشه از امنیت شبکه محافظت کنید.
انعطاف‌پذیری:IDS می‌تواند در مکان‌های مختلف شبکه، مانند مرزها، شبکه‌های داخلی و غیره، مستقر شود و سطوح مختلفی از حفاظت را فراهم کند. چه یک حمله خارجی باشد و چه یک تهدید داخلی، IDS می‌تواند آن را تشخیص دهد.
ثبت وقایع:IDS می‌تواند گزارش‌های دقیقی از فعالیت‌های شبکه را برای تجزیه و تحلیل پس از وقوع و بررسی‌های قانونی ثبت کند. این سیستم مانند یک کاتب وفادار است که تمام جزئیات شبکه را ثبت می‌کند.
معایب IDS:
نرخ بالای نتایج مثبت کاذب:از آنجایی که IDS به امضاها و تشخیص ناهنجاری متکی است، ممکن است ترافیک عادی به عنوان فعالیت مخرب اشتباه گرفته شود و منجر به مثبت کاذب شود. مانند یک نگهبان امنیتی بیش از حد حساس که ممکن است پیک را با دزد اشتباه بگیرد.
قادر به دفاع پیشگیرانه نیست:IDS فقط می‌تواند ترافیک مخرب را شناسایی و هشدار دهد، اما نمی‌تواند به طور فعال ترافیک مخرب را مسدود کند. همچنین پس از شناسایی مشکل، مداخله دستی توسط مدیران شبکه نیز لازم است که می‌تواند منجر به زمان طولانی پاسخگویی شود.
میزان استفاده از منابع:IDS نیاز به تجزیه و تحلیل حجم زیادی از ترافیک شبکه دارد که ممکن است منابع سیستم زیادی را اشغال کند، به خصوص در یک محیط با ترافیک بالا.
IPS: "مدافع" امنیت شبکه
۱. مفهوم اساسی سیستم پیشگیری از نفوذ IPS (IPS)یک دستگاه یا نرم‌افزار امنیتی شبکه است که بر اساس IDS توسعه داده شده است. این دستگاه نه تنها می‌تواند فعالیت‌های مخرب را شناسایی کند، بلکه می‌تواند آنها را به صورت بلادرنگ جلوگیری کرده و شبکه را در برابر حملات محافظت کند. اگر IDS یک دیده‌بان باشد، IPS یک نگهبان شجاع است. IPS نه تنها می‌تواند دشمن را شناسایی کند، بلکه ابتکار عمل را برای متوقف کردن حمله دشمن نیز به دست می‌گیرد. هدف IPS "یافتن مشکلات و رفع آنها" برای محافظت از امنیت شبکه از طریق مداخله بلادرنگ است.
۲. نحوه کار IPS
بر اساس عملکرد تشخیص IDS، IPS مکانیسم دفاعی زیر را اضافه می‌کند:
مسدود کردن ترافیک:وقتی IPS ترافیک مخرب را تشخیص می‌دهد، می‌تواند بلافاصله این ترافیک را مسدود کند تا از ورود آن به شبکه جلوگیری شود. به عنوان مثال، اگر بسته‌ای پیدا شود که سعی در سوءاستفاده از یک آسیب‌پذیری شناخته شده دارد، IPS به سادگی آن را حذف می‌کند.
خاتمه جلسه:IPS می‌تواند جلسه بین میزبان مخرب را خاتمه داده و ارتباط مهاجم را قطع کند. برای مثال، اگر IPS تشخیص دهد که یک حمله bruteforce روی یک آدرس IP در حال انجام است، به سادگی ارتباط با آن IP را قطع می‌کند.
فیلتر کردن محتوا:IPS می‌تواند فیلترینگ محتوا را روی ترافیک شبکه انجام دهد تا انتقال کد یا داده‌های مخرب را مسدود کند. برای مثال، اگر یک پیوست ایمیل حاوی بدافزار تشخیص داده شود، IPS انتقال آن ایمیل را مسدود می‌کند.
IPS مانند یک دربان عمل می‌کند، نه تنها افراد مشکوک را شناسایی می‌کند، بلکه آنها را دور می‌کند. این سیستم به سرعت واکنش نشان می‌دهد و می‌تواند تهدیدها را قبل از گسترش، خنثی کند.
۳. مزایا و معایب IPS
مزایای IPS:
دفاع پیشگیرانه:IPS می‌تواند از ترافیک مخرب به صورت بلادرنگ جلوگیری کند و به طور مؤثر از امنیت شبکه محافظت کند. مانند یک نگهبان آموزش دیده است که قادر است دشمنان را قبل از نزدیک شدن دفع کند.
پاسخ خودکار:IPS می‌تواند به طور خودکار سیاست‌های دفاعی از پیش تعریف شده را اجرا کند و بار کاری مدیران را کاهش دهد. به عنوان مثال، هنگامی که یک حمله DDoS شناسایی می‌شود، IPS می‌تواند به طور خودکار ترافیک مرتبط را محدود کند.
محافظت عمیق:IPS می‌تواند با فایروال‌ها، دروازه‌های امنیتی و سایر دستگاه‌ها همکاری کند تا سطح عمیق‌تری از حفاظت را فراهم کند. این سیستم نه تنها از مرز شبکه محافظت می‌کند، بلکه از دارایی‌های حیاتی داخلی نیز محافظت می‌کند.
معایب IPS:
خطر مسدود کردن کاذب:IPS ممکن است به اشتباه ترافیک عادی را مسدود کند و بر عملکرد عادی شبکه تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگر یک ترافیک مشروع به اشتباه به عنوان مخرب طبقه‌بندی شود، می‌تواند باعث قطع سرویس شود.
تأثیر عملکرد:IPS نیاز به تجزیه و تحلیل و پردازش ترافیک شبکه در زمان واقعی دارد که ممکن است بر عملکرد شبکه تأثیر بگذارد. به خصوص در محیط‌های پرترافیک، ممکن است منجر به افزایش تأخیر شود.
پیکربندی پیچیده:پیکربندی و نگهداری IPS نسبتاً پیچیده است و نیاز به پرسنل حرفه‌ای برای مدیریت دارد. اگر به درستی پیکربندی نشود، ممکن است منجر به اثر دفاعی ضعیف یا تشدید مشکل مسدود شدن کاذب شود.
تفاوت بین IDS و IPS
اگرچه IDS و IPS فقط در یک کلمه با هم تفاوت دارند، اما در عملکرد و کاربرد تفاوت‌های اساسی دارند. در اینجا تفاوت‌های اصلی بین IDS و IPS آمده است:
۱. موقعیت‌یابی عملکردی
IDS: عمدتاً برای نظارت و تشخیص تهدیدات امنیتی در شبکه استفاده می‌شود که متعلق به پدافند غیرعامل است. مانند یک دیده‌بان عمل می‌کند و با دیدن دشمن آژیر می‌کشد، اما ابتکار عمل حمله را به دست نمی‌گیرد.
IPS: یک عملکرد دفاع فعال به IDS اضافه شده است که می‌تواند ترافیک مخرب را به صورت بلادرنگ مسدود کند. این سیستم مانند یک نگهبان عمل می‌کند که نه تنها می‌تواند دشمن را شناسایی کند، بلکه می‌تواند آنها را از دسترس خارج کند.
۲. سبک پاسخ
IDS: هشدارها پس از شناسایی تهدید صادر می‌شوند و نیاز به مداخله دستی توسط مدیر دارند. مانند نگهبانی است که دشمن را شناسایی می‌کند و به مافوق خود گزارش می‌دهد و منتظر دستورالعمل است.
IPS: استراتژی‌های دفاعی پس از شناسایی تهدید و بدون دخالت انسان، به طور خودکار اجرا می‌شوند. مانند نگهبانی است که دشمن را می‌بیند و آن را به عقب می‌راند.
۳. مکان‌های استقرار
IDS: معمولاً در یک مکان بای‌پس شبکه مستقر می‌شود و مستقیماً بر ترافیک شبکه تأثیر نمی‌گذارد. نقش آن مشاهده و ضبط است و در ارتباطات عادی اختلال ایجاد نمی‌کند.
IPS: معمولاً در محل آنلاین شبکه مستقر می‌شود و ترافیک شبکه را مستقیماً مدیریت می‌کند. به تجزیه و تحلیل و مداخله در ترافیک به صورت بلادرنگ نیاز دارد، بنابراین عملکرد بسیار بالایی دارد.
۴. خطر هشدار کاذب/انسداد کاذب
IDS: هشدارهای کاذب مستقیماً بر عملیات شبکه تأثیر نمی‌گذارند، اما می‌توانند باعث شوند مدیران شبکه به مشکل بربخورند. مانند یک نگهبان بیش از حد حساس، ممکن است آلارم‌های مکرر به صدا درآیند و حجم کار شما افزایش یابد.
IPS: مسدود کردن نادرست ممکن است باعث اختلال در سرویس عادی شود و بر دسترسی به شبکه تأثیر بگذارد. مانند یک نگهبان است که بیش از حد پرخاشگر است و می‌تواند به نیروهای خودی آسیب برساند.
۵. موارد استفاده
IDS: مناسب برای سناریوهایی که نیاز به تجزیه و تحلیل عمیق و نظارت بر فعالیت‌های شبکه دارند، مانند ممیزی امنیتی، پاسخ به حوادث و غیره. به عنوان مثال، یک شرکت ممکن است از IDS برای نظارت بر رفتار آنلاین کارمندان و تشخیص نقض داده‌ها استفاده کند.
IPS: برای سناریوهایی که نیاز به محافظت از شبکه در برابر حملات به صورت بلادرنگ دارند، مانند حفاظت از مرزها، حفاظت از سرویس‌های حیاتی و غیره، مناسب است. به عنوان مثال، یک شرکت ممکن است از IPS برای جلوگیری از نفوذ مهاجمان خارجی به شبکه خود استفاده کند.
کاربرد عملی IDS و IPS
برای درک بهتر تفاوت بین IDS و IPS، می‌توانیم سناریوی کاربرد عملی زیر را نشان دهیم:
۱. حفاظت از امنیت شبکه سازمانی در شبکه سازمانی، می‌توان IDS را در شبکه داخلی مستقر کرد تا رفتار آنلاین کارمندان را رصد کند و تشخیص دهد که آیا دسترسی غیرقانونی یا نشت داده‌ها وجود دارد یا خیر. به عنوان مثال، اگر مشخص شود که رایانه یک کارمند به یک وب‌سایت مخرب دسترسی دارد، IDS هشداری را ارسال می‌کند و به مدیر هشدار می‌دهد تا بررسی کند.
از سوی دیگر، IPS می‌تواند در مرز شبکه مستقر شود تا از حمله مهاجمان خارجی به شبکه سازمانی جلوگیری کند. به عنوان مثال، اگر یک آدرس IP تحت حمله تزریق SQL تشخیص داده شود، IPS مستقیماً ترافیک IP را مسدود می‌کند تا از امنیت پایگاه داده سازمانی محافظت کند.
۲. امنیت مرکز داده در مراکز داده، می‌توان از IDS برای نظارت بر ترافیک بین سرورها برای تشخیص وجود ارتباطات غیرعادی یا بدافزار استفاده کرد. به عنوان مثال، اگر یک سرور حجم زیادی از داده‌های مشکوک را به دنیای خارج ارسال می‌کند، IDS رفتار غیرعادی را علامت‌گذاری کرده و به مدیر هشدار می‌دهد تا آن را بررسی کند.
از سوی دیگر، IPS می‌تواند در ورودی مراکز داده مستقر شود تا حملات DDoS، تزریق SQL و سایر ترافیک‌های مخرب را مسدود کند. به عنوان مثال، اگر تشخیص دهیم که یک حمله DDoS در تلاش است تا یک مرکز داده را از کار بیندازد، IPS به طور خودکار ترافیک مرتبط را محدود می‌کند تا عملکرد عادی سرویس تضمین شود.
۳. امنیت ابری در محیط ابری، می‌توان از IDS برای نظارت بر استفاده از سرویس‌های ابری و تشخیص دسترسی غیرمجاز یا سوءاستفاده از منابع استفاده کرد. به عنوان مثال، اگر کاربری سعی در دسترسی به منابع ابری غیرمجاز داشته باشد، IDS هشداری را ارسال می‌کند و به مدیر هشدار می‌دهد تا اقدامی انجام دهد.
از سوی دیگر، IPS می‌تواند در لبه شبکه ابری مستقر شود تا از سرویس‌های ابری در برابر حملات خارجی محافظت کند. به عنوان مثال، اگر یک آدرس IP برای انجام حمله brute force به یک سرویس ابری شناسایی شود، IPS مستقیماً از IP جدا می‌شود تا از امنیت سرویس ابری محافظت کند.
کاربرد مشترک IDS و IPS
در عمل، IDS و IPS به صورت جداگانه وجود ندارند، بلکه می‌توانند با هم کار کنند تا حفاظت امنیتی جامع‌تری از شبکه ارائه دهند. به عنوان مثال:
IDS به عنوان مکمل IPS:IDS می‌تواند تجزیه و تحلیل ترافیک عمیق‌تر و ثبت وقایع را برای کمک به IPS در شناسایی و مسدود کردن بهتر تهدیدها ارائه دهد. به عنوان مثال، IDS می‌تواند الگوهای حمله پنهان را از طریق نظارت طولانی مدت تشخیص دهد و سپس این اطلاعات را به IPS بازگرداند تا استراتژی دفاعی خود را بهینه کند.
IPS به عنوان مجری IDS عمل می‌کند:پس از اینکه IDS یک تهدید را شناسایی کرد، می‌تواند IPS را برای اجرای استراتژی دفاعی مربوطه جهت دستیابی به یک پاسخ خودکار تحریک کند. به عنوان مثال، اگر یک IDS تشخیص دهد که یک آدرس IP به صورت مخرب در حال اسکن است، می‌تواند به IPS اطلاع دهد تا ترافیک را مستقیماً از آن IP مسدود کند.
با ترکیب IDS و IPS، شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌توانند یک سیستم حفاظت از امنیت شبکه قوی‌تر ایجاد کنند تا به طور مؤثر در برابر تهدیدات مختلف شبکه مقاومت کنند. IDS مسئول یافتن مشکل است، IPS مسئول حل مشکل، این دو مکمل یکدیگرند و هیچ‌کدام ضروری نیستند.
درست پیدا کنیدکارگزار بسته شبکهبرای کار با IDS (سیستم تشخیص نفوذ) شما
درست پیدا کنیدسوئیچ بای پس درون خطیبرای کار با IPS (سیستم پیشگیری از نفوذ) شما
زمان ارسال: ۲۳ آوریل ۲۰۲۵
